Wat is eigenlijk … scareware?

Scareware zijn schadelijke programma’s, die de gebruiker bang maken en proberen ze tot nalatige handelingen te bewegen. Een voorbeeld is, dat bij het herstarten van de computer, er een beeldscherm verschijnt, waarop te zien is, dat de recherche de computer geblokkeerd heeft, omdat bijvoorbeeld kinderpornografie op de pc gevonden zou zijn en de recherche de pc wil confisqueren, als er geen losgeld betaald wordt. Ook programma’s, die gegevens op de pc zonder toestemming versleutelen en die pas weer vrijgeven, als de gebruiker bepaalde dingen doet, zijn als Scareware.

Criminele chanteurs, die proberen, mensen zo bang te maken, dat ze op een bepaalde manier handelen. Losgeld, naaktfoto’s of ook het ingeven van gegevens zijn populaire eisen van deze cybercriminelen. Ook als eraan toegegeven wordt en de gebruiker zich bereid verklaart dit te betalen, is dat geen garantie, dat het schadelijke programma door de chanteurs van de computer, smartphone of tablet verwijderd wordt en de toegang weer vrijgeeft. Daarom moet er niet aan deze eisen worden toegegeven.

Scareware kan zeer offensief, zoals in bovengenoemde voorbeelden beschreven, of zeer subtiel ageren. De duidelijke variant is gemakkelijk te herkennen, een duidelijke bedreiging wordt uitgesproken en het toestel lijkt door de chanteurs gevangen te zijn geworden, de functionaliteit is beperkt. Bij subtiele varianten, en vallen helaas ook sommige gratis antivirusprogramma’s onder, wordt door de gebruiker geloofwaardig beloofd, dat er zeer veel virussen op het toestel aanwezig zouden zijn en het is dringend noodzakelijk, de gratis versie te installeren of naar de dure pro-versie te updaten.
Deze virussen bevinden zich niet op de pc. Met de geautomatiseerde waarschuwing proberen makers van deze verdachte antivirusprogramma’s de gebruiker slechts over te halen tot het installeren of kopen – met niet legitieme middelen. Vaak wordt meer software geïnstalleerd, wat weliswaar niet direct gevaarlijk voor de gebruiker hoeft te zijn, maar wat vaak wel irritant is. Bijvoorbeeld ongewenste toolbars, programma’s die slechts het gebruiken simuleren of de startinstellingen van de browser blijvend veranderen. Met het mee installeren van deze programma’s verdienen de makers van deze vermeende antivirusprogramma’s dan geld.

Als er van je gevraagd wordt, iets te betalen, je van een misdaad beschuldigd wordt of de melding je tot snel handelen aanzet, terwijl je niet van de serieusheid van de bron bent overtuigd, helpt het als eerste om de tijd te nemen en het geheel grondig te controleren. Die counters, die aftellen, of in het geval van gevonden virussen op de pc, die zogenaamd secondewijze erbij kwamen, moet je je niet laten beïnvloeden. De chanteurs proberen de gebruiker onder druk te zetten om hem tot spontane en irrationele beslissingen te dwingen.
Een serieus antivirusprogramma kan in sommige gevallen waarschuwen voor scareware. Houd altijd in gedachten, dat een serieuze aanbieder het niet nodig heeft, om potentiële klanten onder druk te zetten, en in het geval van oude klanten eerder de post gekozen wordt, als het dringend is. De politie en andere instituten zullen je ook niet chanteren, je kunt dit soort gevallen beter aangeven.

Dat is afhankelijk van de scareware. In sommige gevallen is het erg moeilijk dit weer van de computer te verwijderen, zelfs met zeer goede antivirussoftware. Erg belangrijk, juist bij scareware, is die te vermijden door het kritisch controleren, wat het van de gebruiker verlangt. Als je toch gevoelige gegevens heb ingevuld, moet je de bijbehorende accounts blokkeren en wachtwoorden veranderen, overgemaakt geld terughalen en in de veilige modus, met behulp van iemand die verstand van IT heeft, proberen de schadelijke software kwijt te raken.